Pytanie 1: W Regulaminie konkursu znajduje się zapis, iż przedmiotem dofinansowania mogą być m.in. usługi opiekuńcze/asystenckie dla osób starszych/osób z niepełnosprawnościami, m.in. opiekun dzienny, asystent osoby niesamodzielnej, wolontariat opiekuńczy, punkty opieki dziennej (kluby seniora „mini świetlice”, dzienne domy pomocy, środowiskowe domy samopomocy), ułatwienie dostępu do sprzętu pielęgnacyjnego i rehabilitacyjnego poprzez możliwość wypożyczania go.

Stowarzyszenie X prowadzi obecnie dwa środowiskowe domy samopomocy. Czy zatem możliwy do dofinansowania (spełniający wymogi konkursu) byłby projekt dla przyszłych podopiecznych ŚDS zrekrutowanych w ramach projektu polegający na dostarczeniu im specjalistycznych usług logopedycznych, psychologicznych lub innych podnoszących ich kompetencje społeczne? Istotny w tym przypadku jest fakt, iż na osoby trafiające do ŚDS przyznawana jest dotacja pochodząca ze środków budżetu państwa, których dysponentem jest wojewoda warmińsko-mazurski. Działania podejmowane w ramach projektu byłyby oczywiście działaniami komplementarnymi do tego co oferuje na co dzień ŚDS. Czy takie osoby po zakończeniu uczestnictwa w projekcie mogłyby kontynuować uczestnictwo w ŚDS, czy też zakończenie okresu realizacji projektu oznaczałoby także zakończenie uczestnictwa w ŚDS?

Odpowiedź 1: Zgodnie z pkt 32 Rozdział 3 Słownik pojęć Wytycznych w zakresie realizacji przedsięwzięć w obszarze włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa z wykorzystaniem środków EFS i EFRR na lata 2014–2020 do usług społecznych świadczonych w społeczności lokalnej zaliczamy m.in. usługi w ośrodkach wsparcia, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, o ile liczba miejsc całodobowego pobytu w tych ośrodkach jest nie większa niż 30. Natomiast zgodnie z art. 51a ust. 1 ww. ustawy ośrodkiem wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi jest m.in. środowiskowy dom samopomocy. W związku z tym środowiskowe domy samopomocy wpisują się w zakres tematyczny konkursu nr RPWM.11.02.03-IZ.00-28-002/19 jako forma realizacji usług opiekuńczych. W przypadku środowiskowego domu samopomocy, w którym liczba miejsc całodobowego pobytu będzie większa niż 30, czyli będącego formą wsparcia zinstytucjonalizowanego w rozumieniu ww. Wytycznych, istnieje możliwość realizacji wsparcia w tym podmiocie, jednakże wyłącznie na warunkach określonych w pkt 6 i 7 Podrozdziału 6.2 Usługi opiekuńcze i asystenckie w ramach PI 9 iv ww. Wytycznych.

Dodatkowo należy zwrócić szczególną uwagę, że prowadzenie środowiskowych domów samopomocy jest działaniem realizowanym przez jednostki samorządu terytorialnego  jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej (finansowanym i nadzorowanym przez wojewodę warmińsko-mazurskiego). Zadanie to może być również zlecone zgodnie z art. 25 ww. ustawy organizacji pozarządowej. Należy więc pamiętać, że funkcjonowanie środowiskowego domu samopomocy określają takie dokumenty jak m.in. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz.U. 2010 nr 238 poz. 1586, z późn. zm.) oraz Zarządzenie Wojewody Warmińsko-Mazurskiego w sprawie stosowania wytycznych dotyczących zasad i sposobu realizacji zadania z zakresu administracji rządowej w województwie warmińsko-mazurskim (-środowiskowe domy samopomocy-). W tym drugim dokumencie określono m.in., że środowiskowy dom samopomocy nie może udostępniać w żadnej formie swoich pomieszczeń na cele inne niż związane z prowadzeniem tego ośrodka. Nie mniej jednak, w opinii IOK, jeżeli przedmiotem projektu będzie realizacja wsparcia tylko i wyłącznie w ramach prowadzenia środowiskowego domu samopomocy, zapis ten zostanie zachowany. Dodatkowo w tym miejscu należy zwrócić szczególną uwagę, że Wytyczne w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach EFRR, EFS oraz FS na lata 2014–2020 wprowadzają zakaz podwójnego dofinansowania, definiowanego w szczególności jako: całkowite lub częściowe, więcej niż jednokrotne poświadczenie, zrefundowanie lub rozliczenie tego samego wydatku w ramach dofinansowania lub wkładu własnego tego samego lub różnych projektów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych lub FS lub/oraz dotacji z krajowych środków publicznych. Może to oznaczać, że sale posiadane przez środowiskowy dom samopomocy nie będą mogły zostać wskazane jako wkład własny do projektu.

Zakończenie uczestnictwa w projekcie nie będzie musiało oznaczać zakończenia udziału w środowiskowym domu samopomocy, chyba że z innych przepisów wynika inaczej. Dodatkowo należy również zapoznać się z treścią Podrozdziału 6.2 Usługi opiekuńcze i asystenckie w ramach PI 9 iv Wytycznych w zakresie włączenia społecznego, który reguluje warunki udzielania wsparcia w zakresie usług opiekuńczych.

Reasumując, w opinii IOK, wsparcie realizowane przez środowiskowe domy samopomocy wpisuje się w założenia konkursu, przy zachowaniu zasad określonych w powyższych akapitach. Ostateczna decyzja o możliwości dofinansowania projektu jest podejmowana przez Zarząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, na podstawie pozytywnie przeprowadzonego procesu oceny wniosku o dofinansowanie projektu.

Pytanie 2: Czy w świetle zmian w CT9 – wytycznych w zakresie realizacji przedsięwzięć w obszarze włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa z wykorzystaniem środków EFS, z dnia 31.07.2019 w konkursie obecnym do 11.2.3 dopuszczone są do udziału w projekcie rodziny zastępcze zawodowe?

Odpowiedź 2: Zmiany wprowadzone przez nowelizację Wytycznych CT9 obowiązują od dnia 31 lipca 2019 r., co oznacza, że do konkursu nr RPWM.11.02.03-IZ.00-28-002/19 zastosowanie mają poprzednie Wytyczne CT9.

W związku z powyższym, rodziny zastępcze zawodowe mogą brać udział w projekcie jedynie jako otoczenie uczestników. Projekt taki powinien zakładać kompleksowe wsparcie rodziny zagrożonej ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, w tym działania mające na celu przywrócenie dziecka do rodziny biologicznej (o ile jest to możliwe).
Niemniej jednak, w wyjątkowych sytuacjach, w szczególności w których rodzina zastępcza zawodowa przeżywa trudności w wypełnianiu swojej funkcji opiekuńczo-wychowawczej, możliwe będzie, aby wsparcie było skierowane bezpośrednio na rozwiązywanie tych problemów.

Pytanie 3: Czy uczestnikami projektu mogą być obecni podopieczni ŚDS [Środowiskowego Domu Samopomocy]?

Odpowiedź 3: Tak, jednakże należy pamiętać w szczególności, że wsparcie usług opiekuńczych prowadzi każdorazowo do zwiększenia liczby miejsc świadczenia usług opiekuńczych w społeczności lokalnej oraz liczby osób objętych usługami opiekuńczymi świadczonym w społeczności lokalnej przez beneficjenta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie projektu. Więcej informacji na temat realizacji wsparcia w postaci usług opiekuńczych znajduje się w Wytycznych w zakresie realizacji przedsięwzięć w obszarze włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na lata 2014–2020 w Podrozdziale 6.2 Usługi opiekuńcze i asystenckie w ramach PI 9iv.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że w projekcie Wnioskodawca może rozszerzyć ofertę wsparcia świadczonego przez ŚDS dla dotychczasowych, jak również nowych podopiecznych o nowe usługi społeczne, które wychodzą poza aktualnie przyjęte formy działań tej placówki. Jednakże wsparcie takie będzie mogło być świadczone jedynie w godzinach, które nie będą zawierały się w standardowej (podstawowej) działalności ŚDS. Wsparcie takie powinno mieć charakter, zakres i sposób realizacji właściwy dla usług społecznych zdefiniowanych w Wytycznych CT9.

Pytanie 4: Czy w konkursie  nr RPWM.11.02.03-IZ.00-28-002/19 Wnioskodawca ma sugerować się nowymi wytycznymi, czy korzystać z poprzedniej wersji? W regulaminie istnieją zapisy mówiące, iż usługi opiekuńcze muszą być świadczone dla osób niesamodzielnych. Czy w takim przypadku grupą docelową muszą być osoby niesamodzielne, czy osoby potrzebujące wsparcia w codziennym funkcjonowaniu? Czy nie objęcie wsparciem osób niesamodzielnych będzie skutkowało odrzuceniem projektu?

Odpowiedź 4: Zmiany wprowadzone przez nowelizację Wytycznych CT9 obowiązują od dnia 31 lipca 2019 r., co oznacza, że do konkursu nr RPWM.11.02.03-IZ.00-28-002/19 zastosowanie mają poprzednie Wytyczne CT9.
Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że w przypadku przywołanego pojęcia zmianie ulega jedynie nomenklatura, definicja tego pojęcia została nie zmieniona. Dlatego też, nie ma znaczenia, czy będą to osoby niesamodzielne, czy potrzebujące wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, jeżeli zostaną zachowane przesłanki określone w definicji.

Pytanie 5: Czy w przypadku nierozstrzygniętych konkursów odnośnie ułatwienia dostępu do usług społecznych, możliwa będzie zmiana (na etapie negocjacji bądź realizacji projektu) grupy docelowej dostosowanej do nowych wytycznych?

Odpowiedź 5: Znowelizowane Wytyczne CT9 obowiązujące od dnia 31 lipca 2019 r. nie wprowadzają zmian w zakresie grupy docelowej. Doprecyzowane zostały jedynie warunki świadczenia poszczególnych form wsparcia, w tym ułatwianie dostępu do usług społecznych świadczonych w społeczności lokalnej. Wsparcie w dalszym ciągu jest realizowane na rzecz osób lub rodzin zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, rozumianych zgodnie z definicją określoną w Słowniku pojęć tychże Wytycznych.